Samenvatting

Dit tweede nummer van het aanhoudend herfstachtige 2013 biedt diverse fraaie bijdragen. Ik loop er doorheen.

Ontevredenheid over het eigen lichaam is een element van diverse eetstoornissen. Bovendien voorspelt aanhoudende ontevredenheid terugval na een succesvolle behandeling. Het spreekt dus vanzelf dat een hoop leed bespaard kan worden indien deze ontevredenheid succesvol kan worden bewerkt. Anita Jansen en haar collega’s onderzochten in hoeverre exposure aan aantrekkelijke en onaantrekkelijke lichaamsdelen effect hadden op deze ontevredenheid. Helpt het om je te richten op je meest gewaardeerde lichaamsdeel omdat het positieve gevoelens bestendigt? Of is het wijs je vooral te richten op je minst gewaardeerde delen opdat negatieve gevoelens kunnen uitdoven? Een interessant thema met relevantie voor de klinische praktijk. Arthur de Jong en zijn collega’s onderzochten het relatieve effect van schemagerichte cognitieve therapie aangeboden in groepen of individueel. In termen van vooruitgang van klachten vonden de auteurs andere verschillen dan in termen van tevredenheid van de deelnemers. Merk op dat dit artikel een mooie weergave is van fraai onderzoek uit de klinische praktijk. Lopen er in uw eigen instelling vergelijkbare (quasi-experimentele) studies? Schrijf ze op en bied ze aan, zou ik zeggen. Er zijn vast nog veel prachtige onderzoeken die louter om reden van valse bescheidenheid of catastrofale misinterpretaties over het schrijven van artikelen nog niet opgeschreven zijn. Hebt u aandachtsgerichte cognitieve therapie tot nu toe alleen geassocieerd met de behandeling van ernstige depressie? Dat is ten onrechte. In het artikel van Van der Lee en Garssen wordt verslag gedaan van een mooie therapie-effect studie naar mindfulness-based therapie voor chronische vermoeidheid na succesvol behandelde kanker. In de rubriek Kort Instrumenteel informeren Vogel en collega’s ons over de ontwikkeling van de HCR-20v3. Dit is een instrument waarmee volgens de methode van het gestructureerd professioneel oordeel een inschatting kan worden gemaakt van het risico van toekomstig gewelddadig gedrag; thematiek die vooral maar niet uitsluitend relevant is voor collega’s in het veld van de forensische psychiatrie. De cognitieve gedragstherapie en haar lijfblad hebben filosofische, existentiële vraagstukken nooit geschuwd. Niettemin is voor deze vraagstukken niet altijd de aandacht geweest die zij verdienen. Ik ben dan ook blij met het laatste artikel van Van Bruggen et al., die spreken over de plaats van existentiële thema’s in cognitieve gedragstherapie. Zij besteden onder meer aandacht aan die plaats in vergelijking met de plaats van deze thema’s in andere therapeutische stromen.

Mochten de artikelen u uitnodigen tot scherpe kritiek of prachtige aanvullingen, of anderszins inspireren … Enfin, u weet inmiddels dat wij uw stukken graag lezen. Die mogen overigens ook best een politieke toon hebben. Het is niet aan mij om op deze plaats een oordeel te vellen over veranderingen in de Nederlandse GGz; maar dat is wel aan u. Namens de redactie wens ik u een zonnig voorjaar.