Inhoud
Cognitieve gedragstherapie bij ouderen met angststoornissen
Samenvatting
Ouderen met angststoornissen worden in het algemeen niet of onjuist behandeld. Onderdiagnostiek en onderbehandeling zijn de regel terwijl de ervaren lijdensdruk niet substantieel minder is in vergelijking met jongere volwassenen. Minder dan 14% van hen krijgt een gerichte behandeling in de geestelijke gezondheidszorg met onder andere cognitieve gedragstherapie. In dit artikel wordt een zestal factoren besproken die een mogelijke verklaring zijn waarom ouderen met angststoornissen vaak niet gediagnosticeerd en behandeld worden volgens de geldende (inter)nationale richtlijnen. Tevens wordt een overzicht gegeven van de actuele beschikbare evidentie voor het behandelen van angststoornissen bij ouderen en passeren vier recent verschenen meta-analyses op dit terrein de revue.
Literatuur
- Balkom, A J. van, Beekman, A.T., Beurs, E. de, Deeg, D.J., Dyck, R. van, & Tilburg, W. van (2000). Comorbidity of the anxiety disorders in a community-based older population in The Netherlands. Acta Psychiatrica Scandinavica, 101, 37-45.
- Barrowclough, C., King, P., Colville, J., Russell, E., Burns, A., & Tarrier, N. (2001). A randomized trial of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and supportive counseling for anxiety symptoms in older adults. Journa of Consulting and Clinical Psychology, 69, 756-762.
- Beekman, A.T., Beurs, E. de, Balkom, A J. van, Deeg, D.J., Dyck, R. van, & Tilburg, W. van (2000). Anxiety and depression in later life: Co-occurrence and communality of risk factors. American Journal of Psychiatry, 157, 89-95.
- Brenes, G.A. (2006). Age differences in the presentation of anxiety. Aging Mental Health, 10, 298-302. doi: 10.1080/13607860500409898
- Ettner, S.L., & Hermann, R.C. (1997). Provider specialty choice among Medicare beneficiaries treated for psychiatric disorders. Health Care Finance Review, 18, 43-59.
- Flint, A.J. (2005). Anxiety and its disorders in late life: moving the field forward. American Journal of Geriatric Psychiatry, 13(1), 3-6. doi: 10.1176/appi.ajgp.13.1.3
- Flint, A.J., Koszycki, D., Vaccarino, F.J., Cadieux, A., Boulenger, J.P., & Bradwejn, J. (1998). Effect of aging on cholecystokinin-induced panic. American Journal of Psychiatry, 155, 283-285.
- Givens, J.L., Datto, C.J., Ruckdeschel, K., Knott, K., Zubritsky, C., Oslin, D.W., & Barg, F.K. (2006). Older patients' aversion to antidepressants. A qualitative study. Journal of General Internal Medicine, 21, 146-151. doi: 10.1111/j.1525-1497.2005.00296.x
- Goldberg, J.H., Breckenridge, J.N., & Sheikh, J.I. (2003). Age differences in symptoms of depression and anxiety: examining behavioral medicine outpatients. Journal of Behavioural Medicine, 26, 119-132.
- Goncalves, D.C., & Byrne, G.J. (2012). Interventions for generalized anxiety disorder in older adults: systematic review and meta-analysis. Journal of Anxiety Disorders, 26, 1-11. doi: 10.1016/j.janxdis.2011.08.010
- Gould, R.L., Coulson, M.C., & Howard, R J. (2012). Efficacy of cognitive behavioral therapy for anxiety disorders in older people: a meta-analysis and meta-regression of randomized controlled trials. Journal of American Geriatric Society, 60(2), 218-229. doi: 10.1111/j.1532-5415.2011.03824.x
- Grenier, S., Potvin, O., Hudon, C., Boyer, R., Preville, M., Desjardins, L., & Bherer, L. (2012). Twelve-month prevalence and correlates of subthreshold and threshold anxiety in community-dwelling older adults with cardiovascular diseases. Journal of Affective Disorders, 136, 724-732. doi: 10.1016/j.jad.2011.09.052
- Griez, E.J., Colasanti, A., Diest, R. van, Salamon, E., & Schruers, K. (2007). Carbon dioxide inhalation induces dose-dependent and age-related negative affectivity. PLoS One, 2, e987. doi: 10.1371/journal.pone.0000987
- Gross, J.J., Carstensen, L.L., Pasupathi, M., Tsai, J., Skorpen, C.G., & Hsu, A.Y. (1997). Emotion and aging: experience, expression, and control. Psychological Aging, 12, 590-599.
- Hartikainen, S., Lonnroos, E., & Louhivuori, K. (2007). Medication as a risk factor for falls: critical systematic review. Journal Gerontol A Biol Sci Med Sci, 62, 1172-1181.
- Hendriks, G. J., Keijsers, G. P., Kampman, M., Oude Voshaar, R. C., & Hoogduin, C. A. (2010). Agoraphobic cognitions in old and young patients with panic disorder. American Journal of Geriatric Psychiatry, 18, 1155-1158. doi: 10.1097/JGP.0b013e3181dba6ba
- Hendriks, G.J., Oude Voshaar, R.C., Keijsers, G.P., Hoogduin, C.A., & Balkom, A.J. van (2008). Cognitive-behavioural therapy for late-life anxiety disorders: a systematic review and meta-analysis. Acta PsychiatrIca Scandinavica, 117, 403-411. doi: 10.1111/j.1600-0447.2008.01190.x
- Hofmann, S.G., & Smits, J.A. (2008). Cognitive-behavioral therapy for adult anxiety dis orders: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Journal of Clinical Psychiatry, 69(4), 621-632.
- Hunt, S., Wisocki, P., & Yanko, J. (2003). Worry and use of coping strategies among older and younger adults. Journal of Anxiety Disorders, 17, 547-560.
- Hyer, L., Kramer, D., & Sohnle, S. (2004). CBT with older people: Alterations and the value of the therapeutic alliance. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 41, 276-291.
- Jorm, A.F. (2000). Does old age reduce the risk of anxiety and depression? A review of epidemiological studies across the adult life span. Psychological Medicine, 30, 11-22.
- Kessler, R.C., Berglund, P., Demler, O., Jin, R., Merikangas, K.R., & Walters, E.E. (2005). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the National Comorbidity Survey Replication. Arch Gen Psychiatry, 62, 593-602. doi: 10.1001/archpsyc.62.6.593
- Kim, H.F. Seung, Braun, U., & Kunik, M.E. (2001). Anxiety and depression in medically ill older adults. Journal of Clinical Geropsychology, 7, 117-130.
- Lau, A. W., Edelstein, B. A., & Larkin, K. T. (2001). Psychophysiological arousal in older adults: a critical review. Clinical Psychological Review, 21, 609-630.
- Lindesay, J. (1991). Phobic disorders in the elderly. British Journal of Psychiatry, 159, 531-541.
- Mohlman, J., Gorenstein, E.E., Kleber, M., Jesus, M. de, Gorman, J.M., & Papp, L.A. (2003). Standard and enhanced cognitive-behavior therapy for late-life generalized anxiety disorder: two pilot investigations. Am J Geriatr Psychiatry, 11, 24-32.
- Nordhus, I.H., & Pallesen, S. (2003). Psychological treatment of late-life anxiety: an empirical review. Journal of Consulting Clinical Psychologist, 71, 643-651.
- Olatunji, B.O., Cisler, J.M., & Tolin, D.F. (2010). A meta-analysis of the influence of comorbidity on treatment outcome in the anxiety disorders. Clinical Psychological Review, 30, 642-654. doi: 10.1016/j.cpr.2010.04.008
- Pinquart, M., & Duberstein, P.R. (2007). Treatment of anxiety disorders in older adults: a meta-analytic comparison of behavioral and pharmacological interventions. Am J Geriatr Psychiatry, 15(8), 639-651. doi: 10.1097/JGP.0b013e31806841c8
- Rainsford, C. (2002). Counseling older adults. Review Clinical Gerontology., 12, 159-164. Schoevers, R.A., Beekman, A.T., Deeg, D.J., Jonker, C., & Tilburg, W. van (2003). Comorbidity and risk-patterns of depression, generalised anxiety disorder and mixed anxietydepression in later life: results from the AMSTEL study. Int Journal of Geriatric Psychiatry, 18, 994-1001. doi: 10.1002/gps.1001
- Schuurmans, J., Comijs, H.C., Beekman, A T., Beurs, E. de, Deeg, D.J., Emmelkamp, P.M., & Dyck, R. van (2005). The outcome of anxiety disorders in older people at 6-year follow-up: results from the Longitudinal Aging Study Amsterdam. Acta Psychiatrica Scandinavica, 111, 420-428. doi: 10.1111/j.1600-0447.2005.00531.x
- Schuurmans, J., Comijs, H., Emmelkamp, P. M., Gundy, C. M., Weijnen, I., van den Hout, M., & van Dyck, R. (2006). A randomized, controlled trial of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and sertraline versus a waitlist control group for anxiety disorders in older adults. Am J Geriatr Psychiatry, 14, 255-263. doi: 10.1097/01.JGP.0000196629.19634.00
- Segui, J., Salvador-Carulla, L., Marquez, M., Garcia, L., Canet, J., & Ortiz, M. (2000). Differential clinical features of late-onset panic disorder. Journal of Affective Disorders, 57, 115-124.
- Sheehan, B., Philpot, M., & Banerjee, S. (2002). Attributions of physical symptoms in patients of an old age psychiatry service. Int Journal of Geriatric Psychiatry, 17, 61-64.
- Sheikh, J. I., Swales, P. J., Carlson, E.B., & Lindley, S.E. (2004). Aging and panic disorder: phenomenology, comorbidity, and risk factors. Am J Geriatr Psychiatry, 12, 102-109.
- Volkers, A.C., Nuyen, J., Verhaak, P.F., & Schellevis, F.G. (2004). The problem of diagnosing major depression in elderly primary care patients. Journal of Affective Disorders, 82, 259-263. doi: 10.1016/j.jad.2003.11.003
- Wang, P.S., Berglund, P., Olfson, M., Pincus, H.A., Wells, K.B., & Kessler, R.C. (2005). Failure and delay in initial treatment contact after first onset of mental disorders in the National Comorbidity Survey Replication. Arch Gen Psychiatry, 62, 603-613. doi: 10.1001/archpsyc.62.6.603
- Watts, S.C., Bhutani, G.E., Stout, I.H., Ducker, G.M., Cleator, P.J., McGarry, J., & Day, M. (2002). Mental health in older adult recipients of primary care services: is depression the key issue? Identification, treatment and the general practitioner. Internal Journal of Geriatric Psychiatry, 17, 427-437. doi: 10.1002/gps.632
- Weinrieb, R.M., Auriacombe, M., Lynch, K.G., & Lewis, J.D. (2005). Selective serotonin re uptake inhibitors and the risk of bleeding. Expert Opin Drug Saf, 4, 337-344.
- Wetherell, J.L., Kaplan, R.M., Kallenberg, G., Dresselhaus, T.R., Sieber, W.J., & Lang, A.J. (2004). Mental health treatment preferences of older and younger primary care patients. Internal Journal of Psychiatry Med, 34, 219-233.
- Wetherell, J.L., Maser, J.D., & Balkom, A. van (2005). Anxiety disorders in the elderly: outdated beliefs and a research agenda. Acta Psychiatrica Scandinavia, 111, 401-402. doi: 10.1111/j.1600-0447.2005.00545.x
- Wetherell, J.L., Thorp, S.R., Patterson, T.L., Golshan, S., Jeste, D. V., & Gatz, M. (2004). Quality of life in geriatric generalized anxiety disorder: a preliminary investigation. Journal of Psychiatric Research, 38, 305-312. doi: 10.1016/j.jpsychires.2003.09.003
- Yuan, Y., Tsoi, K., & Hunt, R.H. (2006). Selective serotonin reuptake inhibitors and risk of upper GI bleeding: confusion or confounding? American Journal of Medicine, 119, 719-727. doi: 10.1016/j.amjmed.2005.11.006
- Zijlstra, G.A., Haastregt, J.C. van, Rossum, E. van, Eijk, J.T. van, Yardley, L., & Kempen, G. I. (2007). Interventions to reduce fear of falling in community-living older people: a systematic review. Journal of American Geriatric Society, 55, 603-615. doi: 10.1111/j.1532-5415.2007.01148.x
© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Inloggen VGCt en VVGT
Leden van de VGCt en de VVGT loggen in via de site van hun vereniging. Als u op die site bent ingelogd als lid, vindt u daar een button naar het Tijdschrift voor Gedragstherapie.
English
Behavioral Therapy: Journal for Behavioral Therapy and Cognitive Therapy ISSN 0167-7454
Information in English can be found here.