Ten eerste kunnen podcasts bijdragen aan de democratisering van toegang tot verborgen kennis in de wetenschappelijke wereld. Hierbij valt te denken aan academische sociale kennis en aan de eigenaardigheden van het wetenschappelijke publicatieproces. Onder het eerste type kan bijvoorbeeld verstaan worden: hoe om te gaan met moeilijke situaties met collega's en mentoren, onderhandelen over nieuwe posities of de beschikbaarheid van nieuwe methoden. Deze kennis wordt ook op congressen wel gedeeld, maar congressen zijn niet voor iedereen even toegankelijk en bovendien is niet gegarandeerd dat de kennis daar inderdaad gedeeld wordt. Het tweede type informatie wordt ook op congressen wel gedeeld en tijdens werkbezoeken, maar dit trekt meestal niet heel veel publiek.

Kortom, toegang tot ongeschreven academische kennis is ongelijk verdeeld. Discussies op podcasts kunnen nuttige carrièrespecifieke kennis opleveren voor onderzoekers. Ook kan via podcasts 'geheime' informatie verzameld worden. Dit draagt bij aan de vorming van een gemeenschap. Verder kan de manier waarop podcasts geproduceerd worden democratiserend werken, want dat gaat relatief gemakkelijk en is goedkoop. Voorheen was radio het medium voor audio, maar deelname aan radio-uitzendingen is over het algemeen voorbehouden aan bekende academici.

Ten tweede zijn podcasts handig en toegankelijk. Een belangrijk voordeel is dat je er niet naar hoeft te kijken, maar ernaar kunt luisteren terwijl je andere taken verricht, zoals forenzen, huishouden of sporten.

Ten derde kunnen podcasts helpen om academische ervaringen te normaliseren. Door de eisen van het werk, carrièreverstoringen, van de ene naar de andere tijdelijke baan gaan, en emigratie, kan het academische leven eenzaam zijn. Ook kunnen onderzoekers intellectuele isolatie ervaren wanneer ze onderzoek doen op een terrein waarin hun afdeling niet gespecialiseerd is. Over het algemeen worden podcasts beluisterd met een koptelefoon op. Daardoor kan een intieme vorm van communicatie ontstaan, alsof de podcasthost direct tot de luisteraar spreekt. Dit kan een gevoel van verbinding tot gevolg hebben. Ook kan het een opluchting zijn om te horen dat anderen eveneens de druk van het academische leven ervaren.

Het maken van een podcast is relatief goedkoop. Het belangrijkste is een goede specifieke microfoon, bij voorkeur met een koptelefoon, zodat de spreker zichzelf kan horen. Het editen van een podcast kan automatisch gebeuren (bijvoorbeeld met het programma Auphonic) of semiautomatisch (met bijvoorbeeld iZotops RX). Meer informatie hierover is te vinden op de website http://osf.io/exu5h.

De academische hiërarchie en haar regels worden al lang beschreven als onhoudbaar. Podcasts zijn een manier om dit te veranderen. Met een podcast kun je direct spreken tot de wetenschappelijke gemeenschap, in een ruimte die helemaal open, onbeperkt en geheel toegankelijk is. De enige eis is dat je consistent en overtuigend bent.

Commentaar van de redactie (Elske Salemink)

Je kennis up-to-date houden is belangrijk in ons werkveld, maar daar tijd voor vrijmaken kan een uitdaging zijn. Dit geldt helemaal als werktijd meer onder druk komt te staan door een coronapandemie en daaraan gerelateerde maatregelen, waaronder de sluiting van scholen. Wij hopen natuurlijk dat ons tijdschrift bijdraagt aan het bijhouden van kennis; tegelijkertijd leert dit artikel ons dat er meer manieren zijn om dat te bereiken. Zo wordt het beluisteren van podcasts beschreven als een nieuwe en toegankelijke manier om wetenschappelijke kennis in de academische wereld op te doen. De kracht en voordelen van podcasts zijn naar mijn mening ook van toepassing op de klinische praktijk. Een podcast biedt de mogelijkheid om op een toegankelijke manier kennis te nemen van nieuwe wetenschappelijke inzichten (sommige tijdschriften bieden bij artikelen al podcasts aan), van vertaling van inzichten naar de praktijk, en van mogelijke valkuilen en oplossingen. Daarnaast kunnen ook andere relevante zaken belicht worden, zoals mentorschap, supervisie, en onderhandelingen over een nieuwe positie of meer salaris. Internationaal, maar ook binnen Nederland en België, zijn er al tal van goede podcasts op het gebied van psychologie. Ook de VGCt biedt deze aan (voor video's en podcasts, zie: www.youtube.com/user/VGCtube/videos).

In mijn ogen kunnen verschillende informatiebronnen goed naast elkaar bestaan en elkaar zelfs versterken. Een goede podcast kan bijvoorbeeld iemands interesse voor een bepaald onderwerp wekken, waarna diegene vervolgens de literatuur in duikt, of vice versa. Mogelijk luisteren velen van jullie al geregeld naar podcasts, maar mogelijk kan dit artikel anderen inspireren om er ook eens aan te beginnen.

© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.