Aanleiding tot dit boek was een opmerking van een minister van Volksgezondheid, die ooit zei dat 'mensen net zo goed een goed gesprek kunnen voeren met de buurvrouw'. Dat niets minder waar is, toont dit boek aan. Het leest als een roman of een bundel korte verhalen, waarbij er per hoofdstuk aanvullingen voor beginnende therapeuten zijn toegevoegd in een andere tekstkleur. Het is in opzet geen wetenschappelijk onderbouwd boek, maar biedt inzicht in wat er binnenskamers gebeurt in een psychologische behandelpraktijk. De verhalen geven zicht op de therapeutische relatie, die echt een heel andere relatie is dan de relatie met de gemiddelde buurman of -vrouw. Af en toe is er in het boek een afslag naar beleid en de druk die psychologen ervaren om zich in hun doorgaans drukke praktijk staande te houden. Er dreigt vermorzeling tussen marktwerking en goede zorg. Daarmee is het ook een boek voor beleidsmakers, die het meer inzicht geeft in de weerbarstige praktijk. De schrijfster heeft hier een duidelijke opinie over en neemt de lezer daarin mee.

De therapeutische relatie is recent maar ook van oudsher een veelbesproken onderwerp. Een van de belangrijke auteurs die aandacht aan dit onderwerp gaf en geeft, is Irvin Yalom (2010). Vanaf de jaren vijftig ontdekte hij dat de therapeutische relatie een van de meest onderscheidende factoren is in het psychotherapeutische werken en denken. In veel van zijn boeken en artikelen besteedt hij er aandacht aan. Juist dat waar iemand zich niet van bewust is, verdient aandacht. Veel van wat cliënten oproepen of inbrengen, heeft een functie. Het is de kracht van de therapeut om hierop te reflecteren. De therapeutische relatie in de ggz geeft hier inzicht in. In Nederland is het vooral Anton Hafkenscheid (2021) die benadrukt hoe belangrijk het is dat in een praktijk waarin vaak jonge collega's onder tijdsdruk protocollen moeten uitvoeren, zij de tijd krijgen en nemen om te leren wat het belang is van de therapeutische relatie, maar vooral ook hoe zij die moeten hanteren. Ook in de huidige schematherapie is er al meer aandacht voor dit deel van de behandeling, 'waarbij de therapeut alles moet kunnen bieden wat als tegengif dient voor de oude onaangepaste schema's' (Young, 2005, p. 193). Recent komen er voorzichtig meer onderzoeken in die richting.

Onderzoek naar matching tussen therapeut en cliënt geeft aan dat daar werkzame factoren in zitten. Afname van een vragenlijst bij start en follow-up blijkt een goede indicatie te geven voor matching, waarmee we meer invloed krijgen op het therapieproces en de werkzame vormen daarin. Vooral de rapportage van de cliënt is hierin richtinggevend. Uit een onderzoek naar matching bij cliënten met depressieve symptomen, dat tot doel had na te gaan hoe uitval meer te voorkomen is, bleek dat de cliënt al na de eerste sessie een bepalende indruk van de therapeut heeft. In dit boek is te lezen hoe de auteur zaken terugvoert naar wat er in de relatie gebeurt en hoe dit het belang van de cliënt kan dienen, ook als het voor beide partijen spannend wordt. Wij hebben allemaal soms heart sunk patients. Het is belangrijk om te ontdekken wat dat met ons als therapeut doet en hoe we dit kunnen hanteren in de behandeling.

Kortom, een laagdrempelig en toegankelijk boek over een onderwerp dat centraal zou moeten staan in de psychologische zorg in brede zin.

© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.